„Piątek Trzynastego” (Friday the 13th) z 1980 roku, w reżyserii Seana S. Cunninghama, to film, który skodyfikował zasady slashera i wprowadził do kina grozy motyw przeklętego letniego obozu. To prosta, ale trzymająca w napięciu opowieść o grupie młodych opiekunów, którzy próbują ponownie otworzyć obóz Crystal Lake, nie wiedząc, że mroczna klątwa i mściwy morderca czają się w lesie.

Groza w filmie jest fizyczna i bezpośrednia, wynikająca z metodycznego polowania na bezbronnych nastolatków w odizolowanym lesie. Napięcie jest budowane przez poczucie izolacji i świadomość, że morderca jest gdzieś blisko, w mroku. Film jest przerażający dzięki nieprzewidywalności ataków i niepokojącej atmosferze przeklętego miejsca, a finałowe jump scare jest jednym z najbardziej ikonicznych w historii.

Głównym motywem jest kara za grzechy przeszłości i utrata moralnej niewinności. Film opowiada o grupie opiekunów, którzy muszą zapłacić za błędy poprzedniej ekipy, która dopuściła do utonięcia chłopca, Jasona Voorheesa. Potworem, który poluje na obozowiczów, nie jest jednak Jason, ale jego matka, Pamela Voorhees. Jest ona mściwą, psychopatyczną postacią, która zabija z powodu tragicznej straty i niezmierzonego gniewu. Jej motywacja jest prosta i przerażająca: zemsta za syna, co czyni ją jednym z najbardziej tragicznych i pamiętnych morderców w historii gatunku.

Film zawiera znaczące i gwałtowne sceny gore, które były rewolucyjne na tamte czasy. Groza jest osiągana przez genialne efekty specjalne stworzone przez Toma Saviniego – cięcia maczetą, strzały z łuku i poderżnięte gardła są realistyczne i wstrząsające. Elementy grozy nie są sugerowane; są pokazywane wprost, ustanawiając nową, bardziej dosłowną estetykę brutalności, która miała dominować w latach 80.

Fabuła jest celowo prosta, służąca jako szkielet dla kolejnych, coraz bardziej pomysłowych morderstw. Scenariusz jest efektywny w budowaniu napięcia, ale nie sili się na skomplikowane twisty (poza finałowym zwrotem dotyczącym tożsamości mordercy). Najciekawszym elementem jest powolne odsłanianie legendy i stopniowe eliminowanie postaci, co zwiększa paranoję widza.

Klimat jest wilgotny, mroczny, doskonale oddający scenerię opuszczonego obozu. Film jest zanurzony w ponurym, niepokojącym nastroju, który potęguje ciągły szum lasu i wody. To jest kino, które wzbudza lęk przed ciemnością poza światłem ogniska i przed tym, co może się czaić w głębokiej, zimnej wodzie.

Aktorzy grający obozowiczów są uroczo niewinni i pełni beztroski, co tylko zwiększa tragizm ich losu. Adrienne King (Alice) jest świetna jako ostatnia walcząca dziewczyna (Final Girl), a Betsy Palmer (Pamela Voorhees) dostarcza niesamowitego, szalonego, ale niezapomnianego finałowego występu.
Obóz Crystal Lake jest scenograficznym strzałem w dziesiątkę – opuszczone chatki, ciemne lasy i ciche jezioro tworzą idealne tło dla terroru, które stało się ikoną horroru.

Czy warto obejrzeć Piątek Trzynastego?

Warto obejrzeć, to esencja i definicja slashera z lat 80.!

Polecam go każdemu, kto: Chce zrozumieć, jak powstał slasher i jak narodził się jeden z najsłynniejszych filmowych koszmarów. Ceni sobie efektowne gore i innowacyjne, jak na tamte czasy, efekty specjalne. Szuka szybkiego, niepowstrzymanego horroru, który idealnie oddaje atmosferę obozowej klątwy i nieuchronnej śmierci.

„Piątek Trzynastego” to fundamentalna pozycja, klasyka horroru.